Những câu ca dao tục ngữ về lao động cần cù. Lao động chăm chỉ, cần cù là một trong những đức tính của con người Việt Nam từ bao đời. Những hình ảnh con người Việt chăm chỉ lao động, làm việc trên những cánh đồng đã trở thành nét đẹp của dân tộc. Thế hệ đi trước luôn dạy con cháu phải biết lao động chăm chỉ để tạo ra thành quả của mình. Những lời dạy ấy được thể hiện qua từng câu ca dao tục ngữ.
1. Những câu ca dao về lao động cần cù
1. Trời mưa trời gió đùng đùng
Bố con ông Nùng đi gánh phân trâu
Đem về trồng bí trồng bầu
Trồng ngô, trồng lúa, trồng rau, trồng cà.
Ý nghĩa: Người nông dân luôn tận dụng mọi nguyên liệu để chăm bón cho những cây trồng của mình.
2. Ơn trời mưa nắng phải thì,
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.
Công lênh chẳng quản bao lâu,
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng.
Ý nghĩa: Khi làm ruộng phải biết đâu cần cày sâu, đâu phải bừa cạn. Nếu làm việc chăm chỉ thì dù có nghèo đói thì sau cũng an nhàn.
3. Thân em vất vả trăm bề,
Sớm đi ruộng lúa, tối về ruộng dâu.
Có lược chẳng kịp chải đầu,
Có cau chẳng kịp têm trầu mà ăn.
4. Trâu ơi ta bảo trâu này,
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.
Cấy cày vốn nghiệp nông gia,
Ta đây trâu đấy ai mà quản công,
Bao giờ cây lúa còn bông,
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.
5. Tre già anh để pha nan,
Lớn đan nong né, bé đan giần sàng.
Gốc thì anh để kê bàn,
Ngọn ngành anh để cắm giàn trầu, dưa.
6. Những người đi biển làm nghề,
Thấy dòng nước nóng thì về đừng đi.
Sóng lừng, bụng biển ầm ì,
Bão mưa ta tránh chớ hề ra khơi.
7. Hễ mà hoa quả được mùa,
Chắc là nước bể, nước mưa đầy trời.
Ai ơi nên nhớ lấy lời,
Trông cơ trời đất, liệu thời làm ăn.
8. Nhờ trời mưa gió thuận hòa,
Nào cày, nào cấy, trẻ già đua nhau.
Chim, gà, cá, nhện, cảnh, cau,
Mùa nào thức nấy giữ màu quê hương.
9. Nuôi tằm cần phải có dâu,
Muốn cho dâu tốt phải mau vun trồng.
Vườn thì cuốc rãnh thong dong,
Cách nhau hai thước đặt hông cho đầy.
Giống dâu ưa nước xưa nay,
Nhưng mà ngập hết thì cây cũng già.
10. Chăm làm là đống vàng mười
Ai chăm gánh nặng, ai lười trắng tay
11. Ngày mùa tưới đậu trồng khoai
Ngày ba tháng tám mới ngồi mà ăn.
Những câu ca dao trên nói về sự lao động chăm chỉ, cần cù của người nông dân, người chăm chỉ làm ăn thì có của cải, an nhàn về sau. Người lao động luôn tận dụng mọi điều kiện để chăm bón, vun trồng, mỗi mùa lại có một thức nông sản đặc biệt cho con người. Còn những người lười biếng không biết làm ăn, lao động thì chỉ là những kẻ trắng tay.
2. Những câu tục ngữ về lao động cần cù
1. Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang,
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.
Ý nghĩa: Răn dạy con cháu đừng bỏ phí tài nguyên vốn có, hãy tận dụng để tạo ra trái ngọt.
2. Nhờ trời mưa gió thuận hòa,
Lúa vàng dầy ruộng, lời ca vang đồng.
Ý nghĩa: Mong trời mưa gió thuận hoà để người dân có thể làm việc chăm bón cây trồng tốt, mùa màng được bội thu.
3. Lúa khô cạn nước ai ơi,
Rủ nhau tát nước chờ trời còn lâu.
Ý nghĩa: Khi lúa cạn nước thì cần chủ động làm việc cung cấp nước cho ruộng, chứ đừng chờ trời mưa, đến lúc đó có khi lúa đã chết.
4. Rủ nhau đi cấy, đi cày,
Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu.
5. Trên đồng cạn dưới đồng sâu,
Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa.
6. Trắng da là bởi phấn dồi,
Da đen là bởi em ngồi chợ trưa.
7. Cần cù bù thông minh.
8. Có công mài sắt, có ngày nên kim.
9. Kiến tha lâu cũng đầy tổ.
10. Lười biếng chẳng ai thiết, siêng việc ai cũng mời.
11. Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.
12. Có làm thì mới có ăn,
Không dưng ai dễ đem phần đến cho.
13. Ghét kẻ lười, không ai cười kẻ lấm gối.
14. Ai ơi sớm tối chuyên cần
Cày sâu cuốc bẫm có phần về sau
Những câu tục ngữ trên đây răn dạy rằng phải biết tận dụng những điều kiện mình có, cố gắng, chăm chỉ lao động thì chắc chắn sẽ có thành quả xứng đáng. Con người phải biết linh hoạt làm việc chăm chỉ mà không nên trông chờ vào những điều kiện khách quan.
Như vậy có thể thấy lao động cần cù, chăm chỉ là vinh quang, người có lao động thì sẽ thu lại được thành quả là những trái ngọt, còn kẻ chỉ biết chơi, hưởng thụ thì ắt sẽ nhận được những kết quả không tốt đẹp. Đây cũng là lời dạy những con cháu thời nay, hãy làm những công việc chân chính, lao động bằng sức lực của mình, đừng mong làm công việc nhẹ nhàng lương cao thì ắt sẽ gặp tai hoạ.
Trên đây là những tìm hiểu của THPT Đông Thụy Anh về Những câu ca dao tục ngữ về lao động cần cù. Mời bạn đọc tham khảo thêm những thông tin hữu ích trong mục Tài liệu liên quan.
Tác giả: Trường THPT Đông Thụy Anh
Chuyên mục: Giáo Dục
